Sposoby numerowania zębów

              Często gdy siedzimy przestraszeni na fotelu dentystycznym, słyszymy jak nasz dentysta mówi do swojej asystentki "cztery pięć zdrowy", cóż oznacza ten szyfr?
                Otóż dla ułatwienia sobie życia, i komunikacji z asystą i technikami dentyści opracowali kilka systemów numeracji poszczególnych zębów i tak tajemnicze "cztery pięć" oznacza drugie przedtrzonowca dolnego prawego. System ten jest obecnie najczęściej stosowanym system oznaczania zębów.
        Podążając chronologicznie za kolejnym systemami oznaczania zębów, jako pierwszy pojawił się system powiązany z nazewnictwem łacińskim ( schemat " łaciński" ), w którym użyto pierwszych liter łacińckich nazw grup zębów (duże litery to zęby stałe, małe litery zęby mleczne) i cyfr do odróżniania poszczególnych zębów.M- molar (trzonowe) P- premolar (przedtrzonowe) C- canis (kły) I - incisivus (siekacze), cyfry dodane np. w prawym dolnym indeksie oznaczają dolne zęby znajdujące się na prawo od linii przechodzącej pionow między siekaczami przyśrodkowymi.
                         ₃M ₂M ₁M  ₂P ₁P ₁C ₂I ₁I

      Metoda Zsigmondy'ego - Palmera, schemat ćwiartkowy- łuki zębowe podzielone na 4
kwadranty, na schemacie linie rozgraniczając kwadranty mają kształt krzyża, w którym ramię pionowe oddziela stronę prawą od lewej( linia pomiędzy siekaczami przyśrodkowymi)  a poziome oddziela szczękę od żuchwy. Zęby stałe numerowane w każdym kwadrancie od 1-8 zaczynając od siekaczy przyśrodkowych. Zęby mleczne oznaczane liczbami rzymskimi (zwykły system Zsigmondy'ego) lub literami od A-E ( Zsigmondy z poprawką), w tym systemie też zaczynamy oznaczać od siekacza przyśrodkowego.

        Tak więc każdy ząb lokujemy względem przecięcia linii pionowej z poziomą i oznaczamy cyfrą ograniczoną z dwóch stron odcinkami (pionowym i poziomym ) np. lewy góry siekacz to |1 ,  prawy górny pierwszy trzonowy 6|.

       Metoda Haderupa zęby podobnie jak w schemacie Zsigmondy'ego numerujemy cyframi od 1 do 8 w każdym kwadrancie, z tym, że zamiast dwóch przecinających się odcinków będziemy używać plusów i minusów odpowiednio dla szczęki i żuchwy. Tak więc + ( czy też - ) stojący z prawej strony cyfry oznaczać będzie ząb w prawej części szczęki ( - żuchwy) a stojący z lewej po lewej stronie + ( lub - ) oznacza ząb znajdujący się z lewej strony w szczęce ( lub żuchwie).

           8+ 7+ 6+ 5+ 4+ 3+ 2+ 1+   |   1+ 2+ 3+ 4+ 5+ 6+ 7 + 8+

           8-  7-  6-  5-  4-  3-  2- 1-    |    1- 2-  3-  4-  5-  6-  7-   8-

                                      Ryc.3 Metoda Haderupa dla zębów stałych 

      Zęby mleczne oznaczamy w ten sam sposób, używając cyfr rzymskich I-V lub arabskich 1-5 poprzedzonych zerem (metoda Haderupa z poprawką).np. drugi ząb trzonowy dolny lewy mleczny oznaczymy jako -V  lub -05.
              Schemat Viohla (system Viohla, międzynarodowy- FDI, dwuwskaźnikowy) obecnie najczęściej stosowany system, szczękę i żuchwę  dzielimy na 4 kwadranty. Ćwiartki numerujemy zaczynając od prawej części szczęki idąc zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Tak więc prawa strona szczęki pacjenta ma nr.1 , lewa strona szczęki pacjenta to 2 , do  lewej części żuchwy przypisana jest 3, a do prawej 4. Zęby w każdym kwadrancie otrzymują nr. od 1-8 zaczynając od siekaczy przyśrodkowych. 

               Dla zębów mlecznych zasada jest ta sama, z tą różnicą, że kwadranty przyjmują nr. od 5-8 a zęby od 1-5(jak zawsze zaczynając od siekaczy przyśrodkowych). 

          Podając oznaczenie zęba, pierwszy podajemy numer kwadrantu a później (bez żadnej, przerwy, kropki czy przecinka) nr zęba np. kieł znajdujący się w lewej części szczęki (kwadrant 2) - 23 a zlokalizowany w tym samym miejscu kieł mleczny - 63.

            Jest jeszcze system amerykański, rzadko stosowany ze względu na swoją niepraktyczność. zęby otrzymują nr. od 1-16 w szczęce zaczynając od prawego trzeciego trzonowca (1)  idąc po koleii do trzeciego trzonowca po przeciwnej stronie szczęki (16), 17-32 w żuchwie zaczynamy od lewego zęba mądrości (17) kończymy na prawym zębie mądrości ( 32).

  1   2   3   4   5   6   7   8  |  9  10 11 12 13 14 15 16

  32 31 30 29 28 27 26 25 |24 23 22 21 20 19 18 17

                             
                                                                  Ryc.6 System amerykański numeracji zębów.